หนังสือ “คลายปม ๑” โดย พระอาจารย์ชยสาโร

จากหนังสือ “คลายปม ๑” ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๕๙ (ท่านสามารถดาวโหลดทั้งเล่มได้ ที่นี่ แต่เป็นฉบับเก่า)​

คำถามที่ ๑: ผิดศีลข้อ ๑ ปฏิบัติธรรมแล้วแผ่เมตตา เจ้ากรรมนายเวรจะได้รับมากหรือน้อยเพียงใด 

คำถามที่ ๒: สามีฆ่าหนู แมลง มด ต่างๆ ในบ้าน กรรมนั้นจะมีผลต่อภรรยาและลูกอย่างไรหรือไม่

คำถามที่ ๓: การที่ต้องบงการให้ฆ่าสัตว์ ไม่ทราบจะหลีกเลี่ยงอย่างไร ทำไปแล้วไม่สบายใจ

คำถามที่ ๔: พระโมคคัลลาเคยทำอนันตริยกรรมในอดีตชาติ

คำถามที่ ๕: อนันตริยกรรมคืออะไร มีอะไรบ้าง

คำถามที่ ๖: พระอาจารย์มีความเห็นอย่างไรเกี่ยวกับ เรื่องโทษประหารชีวิต

คำถามที่ ๗: ใช้งบรับรองลูกค้าไม่หมด ขอใบเสร็จจากคนอื่น

คำถามที่ ๘: มีความสัมพันธ์ทางเพศก่อนเวลาอันสมควร คือแต่งงาน ถือว่าผิดศีลข้อสามหรือไม่

คำถามที่ ๙: ผู้ที่เป็นตุ๊ด กระเทย เกย์ ทอม ดี้ ในชาตินี้ ชาติที่แล้วประพฤติผิดศีลข้อกาเมใช่หรือไม่

คำถามที่ ๑๐: สามีเป็นคนเจ้าชู้ มีภรรยาหลายคน สามีคิดว่า เขาไม่ผิด เพราะเขายังคงรักเราอยู่ และรับผิดชอบดูแลทุกคน เราก็ยังรักเขาอยู่ แต่จะอยู่อย่างไรไม่ให้รู้สึกทุกข์ จะทำอย่างไรให้เขาเลิกพฤติกรรมนี้ได้

คำถามที่ ๑๑: การพูดหยาบ ผิดศีลหรือไม่ เพราะอะไร

คำถามที่ ๑๒: โกหกเพื่อให้พ่อแม่สบายใจบาปหรือไม่ 

คำถามที่ ๑๓: โบราณสอนว่าถ้าลูกเถียงคำสอนพ่อแม่จะเป็นบาป แต่ถ้าลูกเถียงด้วยเหตุผล และพูดในสิ่งที่ถูกต้องจะเป็นบาปหรือไม่

คำถามที่ ๑๔: พูดปดเพื่อให้ผู้ป่วยสบายใจถือว่าผิดศีลหรือไม่ 

คำถามที่ ๑๕: พูดปดเพื่อให้พ่อแม่สบายใจ เป็นบาปไหม เช่น ซื้อของให้ท่านราคาแพง เพราะอยากให้ท่านได้ใช้ของคุณภาพดี เมื่อท่านถามราคาก็บอกว่าไม่แพง

คำถามที่ ๑๖: การบรรลุถึงขั้นโสดาบันด้วยการรักษาศีลห้านั้น การพูดความจริงไม่โกหก แต่ไม่เข้มงวดเรื่องสัมมาวาจา เช่น ยังมีพูดเพ้อเจ้อ พูดส่อเสียด อยู่บ้าง จะได้หรือไม่

คำถามที่ ๑๗: คนที่ชอบดื่มไวน์ส่วนหนึ่งจะอ้างว่าเพื่อเข้าสังคม เพื่อสุขภาพ และให้เหตุผลว่าดื่มนิดเดียว ไม่น่าจะผิดศีล เพราะไม่ได้มึนเมา ท่านอาจารย์เห็นว่าอย่างไร 

คำถามที่ ๑๘: ขอถามเรื่องศีล ๕ ว่าการที่เรารักษาศีลด้วยกาย วาจา แต่ใจคิดไม่ค่อยดี อาทิ คิดทำร้ายผู้อื่นแต่ไม่ได้ทำ คิดชอบในสิ่งที่เจ้าของหวง ถือว่าผิดศีลหรือไม่

คำถามที่ ๑๙: มีเพื่อนที่รักกันอยากให้มาทางธรรมด้วย แต่เขามีความคิดว่าทุกวันนี้เขาประพฤติตนดีแล้ว รักษาศีลห้าข้อ แต่ไม่ยอมเข้าวัดปฏิบัติธรรม เขาคิดว่าเราทำเช่นนี้เพราะหวังผลในชาติหน้า เราควรมีคำแนะนำอย่างไรดี

คำถามที่ ๒๐: นั่งสมาธิบางครั้งจะนึกถึงการทำผิดศีลข้อต่างๆ ในอดีตตั้งแต่สมัยเด็ก แม้ปัจจุบันจะรักษาศีลห้าบริสุทธิ์ แต่เมื่อนึกถึงบาปกรรมที่เคยทำ จิตใจมีความเศร้าหมอง ทุกวันนี้พยายามสร้างแต่กรรมดี อุทิศส่วนบุญกุศลให้เจ้ากรรมนายเวรเสมอ แต่พอใจคิดถึงกรรมไม่ดีที่เคยสร้างไว้ก็ไม่สบายใจ ขอพระอาจารย์โปรดแนะนำว่าควรทำอย่างไร

คำถามที่ ๒๑: การซื้อลอตเตอรี่ จับฉลาก เล่นบิงโก เกมต่างๆ เพื่อหวังที่จะถูกรางวัลใหญ่ นับเป็นการพนันหรือไม่ เห็นมีการจัดตามงานทั่วไป รวมทั้งงานของโรงเรียนด้วย มีหลักในการพิจารณาอย่างไร 

คำถามที่ ๒๒: คนทุกคนมีข้อดีและข้อด้อยในตัวเอง การที่เราทำแต่สิ่งที่ดีประพฤติดีให้คนอื่นเห็น แต่ไม่ได้ประพฤติข้อด้อยข้อบกพร่องของเราให้ผู้อื่นรู้ ทำให้คนอื่นคิดว่าเราดี อย่างนี้จะเป็นการโกหกหรือไม่ 

คำถามที่ ๒๓: การมีครอบครัว มีลูก สำคัญหรือจำเป็นไหม

คำถามที่ ๒๔: การสอนลูกให้มีความสุข เราควรเป็นตัวอย่างได้ในลักษณะใด

คำถามที่ ๒๕: ควรใช้ธรรมะข้อใด อบรมสั่งสอนเด็กที่ชอบแข็งขัน ต้องชนะ ต้องทำให้ดีที่สุด กลัวว่าในอนาคตจะเครียดในการดำรงชีวิต และหาความสงบไม่ได้

คำถามที่ ๒๖: เด็กที่เริ่มมีตัวตนมากขึ้น ทำตามใจตนเองมากขึ้น เราควรฝึกอย่างไรโดยไม่ต้องทะเลาะ และให้เด็กเห็นคุณค่าที่ดีงาม

คำถามที่ ๒๗: ถ้าครูจะฝึกเด็กในเรื่องการสวดมนต์ให้ยาวมากขึ้นเป็นลำดับ จนเกิดสมาธิ และความเพียรเพิ่มมากขึ้นนั้น เราควรใช้วิธีหรือเทคนิคใดในการฝึกที่จะไม่ให้เด็กเกิดความคิดในเชิงลบกับการสวดมนต์

คำถามที่ ๒๘: ขอคำแนะนำจากพระอาจารย์สำหรับเด็กที่ติดเรื่องการเล่นเกม นอนดึก ชอบน้ำอัดลม และรับประทานอาหารที่ไม่มีประโยชน์ เช่น อาหารขยะประเภทต่างๆ

คำถามที่ ๒๙: ความเครียดจากการแข่งขันในที่ทำงาน งานที่ต้องก้าวหน้าตลอดไม่หยุดนิ่ง เราเดินช้ารุ่นน้องแซง ทำให้เครียดมาก ท่านมีคำแนะนำอย่างไร

คำถามที่ ๓๐: บุญกับการดูแลบิดามารดาขณะป่วย

คำถามที่ ๓๑: เราขออโหสิกรรมในความประพฤติที่ไม่ดีงามต่อพ่อแม่ และพ่อแม่ได้อโหสิให้เราแล้ว แต่จิตของเรายังมีอกุศล คือยังโกรธตนเองอยู่ ยังปล่อยวางไม่ได้ จะมีทางที่จะช่วยอย่างไร

คำถามที่ ๓๒: คุณแม่วัย ๘๐ เดิมเป็นคนปฏิบัติธรรมอย่างเคร่งครัด แต่มาบัดนี้กลับเปลี่ยนบุคลิกเป็นคนที่มองโลกและมองคนในแง่ร้าย ผูกโกรธ อาฆาต ไม่ให้อภัย คอยจับผิดผู้อื่น ทั้งๆ ที่การทำงานของสมองด้านอื่นยังพร้อมบริบูรณ์ ทำตัวให้ยากแก่การเตือน และโกรธลูกหลานไปหมดทุกคน ทั้งๆ ที่เขาเหล่านั้นได้พยายามเอาใจทุกอย่าง ขอทราบว่าในกรณีเช่นนี้ลูกหลานจะปฏิบัติตนเช่นไร

คำถามที่ ๓๓: ขณะนี้ดูแลคุณพ่อซึ่งป่วยอยู่ และท่านจะหงุดหงิดกับความหวังดีที่เราเสนออยู่เสมอ ทำให้บางครั้งเกิดความเบื่อที่จะดูแลอย่างดี และเอาจริงเอาจังอย่างที่ตั้งใจไว้ เลยทำเหมือนกับคิดว่าเป็นหน้าที่ ไม่ค่อยทำด้วยใจ ซึ่งคิดว่าเป็นการไม่ถูกต้อง จึงอยากให้ท่านอาจารย์ช่วยกรุณาแนะนำว่าควรจะนำธรรมะข้อใดมาใช้ ให้เกิดแรงจูงใจที่จะอยากปฏิบัติกับคุณพ่อเหมือนเดิม คือทำด้วยใจ และขณะเดียวกันสามารถดูแลจิตใจตัวเอง ไม่ให้หวั่นไหว ขึ้นๆ ลงๆ ตามความหงุดหงิดของคนอื่น

คำถามที่ ๓๔: ในพื้นที่ ๓ จังหวัดชายแดนภาคใต้มีการเบียดเบียนชีวิตกันมาเป็นเวลาหลายปี กรณีที่มีคลื่นสึนามิทำให้คนตายพร้อมกันนับแสน ตามหลักของพระพุทธศาสนา จะอธิบายเรื่องนี้ว่าอย่างไร

คำถามที่ ๓๕: ขอเรียนถามถึงวิธีปฏิบัติและการทำจิต เวลาป่วยที่โรงพยาบาล หรือเวลาเจ็บหนักโดยเฉพาะอย่างยิ่งเวลาก่อนจะสิ้นใจ

คำถามที่ ๓๖: ในศาสนาพุทธ การช่วยให้คนป่วยหนักตายโดยไม่ทรมานถือว่าการทำบาปหรือไม่ (euthanasia) เช่น สมมติว่าหมอช่วยคนไข้ที่ไม่มีทางรักษาและอยู่ในสภาพทรมานได้จบชีวิตลงด้วยความเต็มใจของคนไข้ และขอถามเพิ่มเติมว่าถ้าหากว่าลูกศิษย์ยอมให้หมอทำ ยูทาเนเซีย ให้กับพ่อที่ร้องขอให้ช่วยจบชีวิตในช่วงทรมานจากโรคที่รักษาไม่หายอย่างนี้เป็นปิตุฆาตหรือไม่

คำถามที่ ๓๗: มีคนบอกว่าฆ่าตัวตาย จะต้องชดใช้กรรมไปอีก ๕๐๐ ชาติ หมายถึงฆ่าตัวตายไปอีก ๕๐๐ ชาติ อย่างนี้กรรมก็ยังตามไปเรื่อยๆ ไม่มีวันหยุด พระอาจารย์มีความเห็นอย่างไร

คำถามที่ ๓๘: สภาพจิตในช่วงที่กำลังจะสิ้นลมนั้นมีความสำคัญต่อภพชาติใหม่มากเพียงใด จะมีอิทธิพลเหนือกว่าการกระทำที่สะสมมาตลอดชีวิตหรือไม่อย่างไร

คำถามที่ ๓๙: ผู้ที่มีครอบครัวและลูกที่โตแล้วได้มีโอกาสมาปฏิบัติธรรมเอง ได้รับความสุขความสงบถือว่าเป็นการละเลยหน้าที่ที่ทำเป็นประจำทางบ้าน

คำถามที่ ๔๐: มารดาอยากให้ลูกศิษย์แต่งงานมีครอบครัว บอกว่าเป็นผู้หญิงอยู่เป็นโสดคนเดียวไม่มีลูกหลาน แก่ตัวจะลำบาก ไม่มีลูกหลานคอยดูแล พยายามแนะนำคนดีๆ ให้ หากแต่งงานกับคนดีๆ คุณแม่จะได้หมดห่วง แต่พระพุทธเจ้าบอกว่าให้ประพฤติพรหมจรรย์ออกจากกาม ปฏิบัติธรรมให้ได้มรรคผลนิพพาน ควรจะปฏิบัติอย่างไรดี

คำถามที่ ๔๑: มาปฏิบัติธรรมแล้วทำให้ลูกเล็กทุกข์ใจไม่อยากให้มา แบบนี้เป็นบาปหรือไม่ แต่ลูกอยู่บ้านอา มีเพื่อนและอาดูแลอย่างดี

คำถามที่ ๔๒: มีวิธีใดจะจูงใจผู้ที่เป็นคนดีอยู่แล้ว แต่ไม่สนใจการปฏิบัติสมาธิให้มาเริ่ม

คำถามที่ ๔๓: มีญาติและเพื่อนฝูงมีนิสัยดี จิตใจดี แต่ไม่สนใจปฏิบัติธรรม ควรจะใช้วิธีใดในการโน้มน้าวให้เห็นข้อดีและเกิดฉันทะอยากปฏิบัติ

คำถามที่ ๔๔: คนดีวัดได้อย่างไร ใครคือคนดี

คำถามที่ ๔๕: อยากเริ่มปฏิบัติ แต่ภารกิจเรื่องงานรัดตัวมาก ขอทราบหลักวิธีการแบ่งเวลา

คำถามที่ ๔๖: ถ้าชีวิตปัจจุบันมีพร้อมทุกอย่างแล้ว ทั้งด้านการงานครอบครัวและทรัพย์สิน โดยอายุยังไม่ถึง ๕๐ ปี ควรตั้งเป้าหมายชีวิตที่เหลืออย่างไร

คำถามที่ ๔๗: ทำอย่างไรจึงจะดำรงชีวิตประจำวันอยู่ได้ด้วยจิตใจที่ผ่องใสดีงาม และรู้สึกโกรธและหงุดหงิดน้อยที่สุด ควรทำอย่างไรกับความหงุดหงิดและความโกรธ

คำถามที่ ๔๘: สมถะภาวนาเปรียบเหมือนการหยุด ขณะที่วิปัสสนาภาวนาเหมือนการดู ในชีวิตการทำงานหากเราต้องการมีสติ ขณะที่สงบเพื่อให้มีปัญญาพิจารณาใคร่ครวญเรื่องงานว่าควรปฏิบัติอย่างไร นั่งสมาธิให้จิตรวมแล้วจึงเริ่มพิจารณาเรื่องงานหรืออย่างไร

คำถามที่ ๔๙: การปฏิบัติแบบไหนจึงจะเกิดปัญญาและเป็นทางพ้นทุกข์ สำหรับผู้ที่ทำวิปัสสนาทำอย่างไรจึงจะถูกต้อง

คำถามที่ ๕๐: ทำอย่างไรเมื่อนั่งสมาธิไปเรื่อยๆ เป็นชั่วโมง แต่รับรู้ได้เพียงลมหายใจเข้าออกเท่านั้นเอง ไม่เห็นมีประโยชน์อะไรเลย

คำถามที่ ๕๑: ทำไมจิตถึงรวมเป็นสมาธิได้ยาก ทั้งที่ฝึกนั่งสมาธิ เดินจงกรม มาหลายปี อะไรคือตัวปิดกั้นสำคัญ ที่ควรต้องฝึกสังเกต หรือใช้แก้ปัญหานี้

คำถามที่ ๕๒: นั่งสมาธิไประยะหนึ่ง ลมหายใจจะละเอียด จะช้ามาก จนไม่รู้สึกลมที่จมูก ควรทำอย่างไรต่อไป และจะทราบได้อย่างไรว่าร่างกายได้ออกซิเจนพอ

คำถามที่ ๕๓: ขอพระอาจารย์เมตตาอธิบายเรื่องทุกขเวทนาที่เกิดขึ้นระหว่างนั่งสมาธิ เราควรพิจารณา หรือปฏิบัติต่อทุกขเวทนาอย่างไร ที่เรียกว่าใช้ปัญญา